De coronamaatregel op werktijdverkorting
Door: Patrick Hüngens
De coronacrisis verandert een hoop voor iedereen. In de persoonlijke sfeer en op de werkvloer. Misschien worden jouw werkzaamheden aangepast naar wat er wel kan. Maar lang niet in iedere branche zijn veranderingen mogelijk. Met omzetverlies en thuiszittende medewerkers tot gevolg. Gelukkig heeft het kabinet afgelopen dinsdag de maatregel Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid ingesteld. Patrick heeft zich snel verdiept en belicht de highlights.
Wat verandert er?
Een werknemer met fulltime baan blijkt ineens nog maar 16 uur nodig. Voorheen kon je voor dergelijke situaties tijdelijke werktijdverkorting aanvragen bij het UWV. Het salaris van de medewerker werd dan deeltijd aangevuld met WW. Dit was de situatie tot afgelopen dinsdag 17 maart.
Op dit moment is deze regel in zijn geheel komen te vervallen. En vervangen door het Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid. Het gaat er nu niet meer om hoeveel werkuren er verloren gaan, maar hoeveel omzet. Al bij een verlies vanaf 20% van de inkomsten kan de werkgever een beroep doen op deze maatregel.
Normaal krijgt het UWV zo’n 150 aanvragen voor tijdelijke werktijdverkorting in een jaar. Nu kregen zij er zo’n 50.000 in een paar weken. Deze aanvragen moeten allemaal op korte termijn worden afgehandeld, daar heeft het UWV simpelweg de capaciteit niet voor. Met de nieuwe maatregel worden werkgevers op korte termijn uit de brand geholpen zodat massaontslagen worden voorkomen.
De rol van de OR bij werktijdverkorting
In de oude situatie had de OR met instemmingsrecht op veranderingen van werkpatronen normaal gezien inspraak in dit soort zaken. Omdat de nieuwe regeling niet meer gekoppeld is aan vermindering van uren, maar aan vermindering van inkomsten (omzet), hoeft er organisatorisch niets aangepast te worden. De directe noodzaak van invloed van de OR is daarmee weggenomen.
Waar in de oude regeling doorbetaling tot 100% van het salaris voor de meeste gevallen geen verplichting was, is dat nu juist een voorwaarde om voor de nieuwe regeling in aanmerking te komen. Ook dat maakt het werk voor de OR een stuk eenvoudiger. Bovendien mag een werkgever zolang hij gebruikmaakt van het Noodfonds geen mensen ontslaan wegens bedrijfseconomische redenen (reorganisatieontslag). Toch is het te makkelijk om als OR achterover te leunen.
Didi schreef al eerder over het handelen van de OR in crisistijd. Bekijk de handvatten voor de OR tijdens de coronacrisis.
Wat de OR namelijk wel kan doen, is erop toezien dat het vervangend werk dat sommige werknemers nu voorgeschoteld krijgen, past bij het bedrijfs- en medewerkersbelang. In mijn vrije tijd ben ik lid van de raad van toezicht bij een zwembad. Dat is nu uiteraard gesloten. We proberen onze mensen echter toch nuttig in te zetten, onder andere door onderhoudswerkzaamheden te doen. Maar wanneer een badmeester opeens het zwembad moet schrobben, wil je dit wel in overleg doen.
Dit kan de OR concreet doen
- Een bijdrage leveren aan het goed functioneren van de onderneming nu alle medewerkers (deels) thuiswerken door met de ondernemer het gesprek hierover aan te gaan.
- Zorgen dat het bedrijf gezond blijft. Bijvoorbeeld door initiatiefvoorstellen te doen over onderwerpen waarvoor eerder de tijd ontbrak.
- Overleg plegen met medewerkers over die alternatieve taken en of deze passen bij de mogelijkheden en capaciteiten van de persoon.
- Monitoren wat er nu veranderd is binnen het bedrijf (bijvoorbeeld door te checken of er inderdaad tot 100% wordt doorbetaald), kijken naar wat we van de huidige situatie kunnen leren en inventariseren welke aanpassingen de toekomst van de organisatie alleen maar mooier kunnen maken.
- Alvast nadenken over het moment waarop deze crisis achter de rug is en iedereen weer ‘full speed’ aan de slag moet. Wat zal dat betekenen voor de organisatie en de medewerkers?
Bedrijven mogen voor zover nu bekend een periode van drie maanden een beroep doen op de nieuwe werktijdverkorting. Daarna kan de duur nogmaals met drie maanden verlengd worden. Laten we hopen dat dit niet nodig zal blijken!
Hoe werkt het?
Normaal gesproken wordt de aanvraag voor werktijdverkorting vooraf getoetst. Dat is nu niet het geval. Meld je als bedrijf bij het UWV met een inschatting van het omzetverlies en je wordt direct gecompenseerd, met terugwerkende kracht tot 1 maart. Achteraf wordt deze compensatie getoetst en verrekend.
